De recensie heeft even op zich laten wachten, want ik was meteen in het openingsweekend naar deze film geweest bij Pathé Tilburg in iMax, maar alsnog goed om over deze film een recensie te schrijven. Civil War is de duurste A24 film tot nu toe en geregisseerd door Alex Garland (bekend van de films Ex-machine, Annihilation, Men, 28 Days Later).

Laat ik beginnen met het feit dat ik een ander soort film had verwacht na het zien van de trailer dan dat ik uiteindelijk voorgeschoteld kreeg, en dit hoeft overigens niet meteen negatief te zijn. De trailers zetten je op het verkeerde been, want ik kreeg in ieder geval de verwachting van een film als White house down maar dan nog beter, meeslepender en spectaculairder. We krijgen echter een intense roadmovie die het verhaal vertelt van een groep oorlogsjournalisten, maar bovenal fungeert het als een verontrustende waarschuwing voor een toekomst die niet geheel ondenkbaar is.

Dat we uiteindelijk een roadmovie te zien krijgen vind ik juist een heel positief iets. Wat de film niet is onthult is hoe de oorlog is ontstaan of wie nou tegen wie vecht. Regisseur Alex Garland behandelt zijn publiek niet als onwetenden: hij erkent dat je zelf ook kunt bedenken hoe het hedendaagse, sterk gepolariseerde Amerika zou kunnen afzakken naar een nieuwe, bloedige burgeroorlog. Daarom plaatst hij je er middenin, zonder uitgebreid stil te staan bij de ideologische verdeeldheid die het land heeft verscheurd.

Wat we wel weten: de president (gespeeld door Nick Offerman) zit in zijn derde ambtstermijn, tegen de grondwet in, en schuwt niet om burgers die hem niet steunen te bombarderen. De staten Texas en Californië hebben zich verenigd tegen hem onder de vlag van de Western Forces en trekken gewapenderhand op richting het Witte Huis.

Het is opvallend dat Garland ervoor kiest om het perspectief van een groep journalisten te belichten die proberen de chaos vast te leggen. Lee (een ijzige Kirsten Dunst) is een doorgewinterde oorlogsfotografe die voor het eerst in haar eigen land werkt. Samen met Reuters-journalist Joel (Wagner Moura), de ervaren Sammy (Stephen McKinley Henderson) en de nieuwkomer Jessie (Priscilla-revelatie Cailee Spaeny) onderneemt ze een gevaarlijke reis richting Washington DC. Hun doel is om het laatste interview met de president af te nemen voordat hij gevangen wordt genomen.

De film richt zich voornamelijk op de relatie tussen Lee en de ambitieuze nieuwkomer Jessie, wat meer de nadruk legt op de risico’s van oorlogsverslaggeving dan op de politieke toestand van het land zelf. Wanneer de staat van het land toch ter sprake komt, doet Garland dit op een meesterlijke manier, vergelijkbaar met het indrukwekkende niveau van de film ‘Children of Men’. Op die momenten is de film meer dan alleen vermakelijke actie; het werpt een schijnwerper op de angstaanjagende mogelijkheid van een dergelijk nachtmerriescenario in de realiteit. Gezien de huidige maatschappelijke spanningen en de lopende conflicten wereldwijd, lijkt deze dreiging bovendien niet onwaarschijnlijk.

Een kritiekpunt; het is interessant om de film te bekijken vanuit het perspectief van de pers, maar hierdoor lijkt de menselijke emotie van de ‘gewone burgers’ onderbelicht te blijven. Het lijkt erop dat deze burgers zich vooral willen distantiëren van de gebeurtenissen in het land. Wat we wel zien is dat Lee, gespeeld door Dunst, langzaam bezwijkt onder de last van jarenlange oorlogsfotografie, trauma’s bovenkomen en de verantwoordelijkheid voelt om neutraal te blijven terwijl ze de gebeurtenissen in de wereld vastlegt.

Een van de meest dreigende momenten vond ik vooral die waarin Jesse Plemons rondloopt met een geweer in de hand en vraagt “wat voor Amerikaan ben je?”, de toon is direct gezet en laat zien hoe iedereen het heft in eigen handen neemt, of vooral bezig is met het behouden van hun eigen leven en vrijheid, zolang ze maar “veilig” zijn.

Kortom, een prima film en verassend dat het meer een roadmovie was. Op emotioneel vlak blijft het voor mij wat te oppervlakkig en vond ik Stephen McKinley Henderson in zijn bijrol meer de show stelen dan Kirsten Dunst.